شالازیون
اصطلاح شالازیون از یک کلمه یونانی به معنی تورم کوچک گرفته شده است. این عارضه در اثر التهاب مزمن غدد کوچک تولید کننده چربی ( غدد میبومین) که در پلک های بالا و پایین قرار دارند به وجود می آید . این تورم کیستیک برجستگی کوچکی در زیر پوست پلک بوده که در نتیجه انسداد مجرا و تجمع مواد ترشح شده در این غدد ایجاد می شود . شالازیون معمولا یک واکنش التهابی در برابر ترشحات چربی به دام افتاده می باشد و باکتری در ایجاد آن نقشی ندارد ، هر چند ممکن است شالازیون به طور ثانویه دچار عفونت باکتریایی شود.
شالازیون با تورم بدون درد روی پلک شروع شده که ممکن است با قرمزی نیز همراه باشد . پس از چند روز این علایم ناپدید شده و تنها یک برجستگی سفت بدون درد روی پلک به جا می ماند . در بعضی موارد بزرگ شدن توده شالازیون با فشار روی چشم باعث آستیگماتیسم و کاهش دید می شود.
درمان شالازیون
اگر چه شالازیون های کوچک و بدون علامت ممکن است خود به خود برطرف شوند ولی در اکثر موارد بدون درمان بهبود نمی یابند. با توجه به اینکه عامل عفونی نقشی در ایجاد شالازیون ندارد از آنتی بیوتیک در درمان این بیماری استفاده نمی شود .درمان اصلی کمپرس گرم بوده که با شیوه های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد . ساده ترین روش قرار دادن پارچه حوله ای تمیز و نمناک شده با آب گرم بر روی پلک بسته 3 تا 4 بار در روز ( هر بار به مدت 5 تا 10 دقیقه ) می باشد. ماساژ پلک هابه سمت لبه آن با حوله گرم و یا نوک انگشت باعث تسریع روند بهبود می شود.
در موارد مقاوم استفاه از جراحی برای درمان شالازیون اجتناب ناپذیر است . جراحی از بخش داخلی پلک انجام شده و نیازی به بخیه زدن نیست .
شالازیون به خوبی به درمان پاسخ می دهد . افراد با مشکل زمینه ای بلفاریت ، مستعد تشکیل دوباره شالازیون بوده که در این موارد رعایت طولانی مدت بهداشت لبه پلک ها توصیه می شود. عمل جراحی مکرر برای درمان شالازیون باعث ایجاد اختلالات اشکی و مشکلات دیگر شده و نباید انجام گیرد. نمونه برداری ( بیوپسی ) در موارد تکرار شونده شالازیون در یک ناحیه بخصوص در افراد مسن ، برای بررسی از نظر مشکلات جدی تر توصیه می شود.
گل مژه
عفونت التهابی حاد فولیکول مژه بوده که باعث تورم قرمز رنگ دردناکی در نزدیکی لبه پلک می شود و ممکن است با شالازیون اشتباه گرفته شود . گل مژه در اکثر موارد طی یک هفته بهبود می یابد . گل مژه معمولا در بخش خارجی پلک ها ایجاد شده ولی گاهی قسمت داخلی پلک ها را نیز درگیر می کند.
استفاده از کمپرس گرم در روزهای اول علاوه بر تسکین درد باعث سر باز کردن گل مژه و تخلیه ترشحات چرکی می شود. با توجه به وجود عامل میکروبی در این بیماری استفاده از قطره های آنتی بیوتیک توصیه می شود . همانند شالازیون رعایت بهداشت لبه پلک ها در پیشگیری از این عارضه نقش مؤثری دارد.